Financiële zelfredzaamheid jongeren

Jeugd- en jongerenwerkers hebben veel lijntjes lopen in de gemeenschap, met wijkagenten, gemeentelijke instanties, sportverenigingen en scholen. En belangrijk; ze staan in direct contact met de jongeren zelf. Een belangrijke schakel in het netwerk dus. Jurjen Lind is jeugdwerker bij De Driemaster in de gemeente
Kaag en Braassem. Hij noemt vertrouwen essentieel.

Jurjen Lind: “Ik ben natuurlijk geen financieel specialist of schuldhulpverlener, maar ik ben wél specialist in omgaan met jongeren en kreeg in mijn opleiding wel les in financiële en juridische aspecten. Daarnaast is het ook gewoon basiskennis die veel volwassenen prima in de vingers hebben. Veel vragen kan ik dan ook zelf beantwoorden, bijvoorbeeld hoe ze een studiefinanciering moeten aanvragen, of hun aangifte moeten doen. Ik neem het nooit van ze over, anders leren ze er niets van. Ik bied ze net een steuntje in de rug, help ze met een belletje of een formulier, zodat ze een positieve ervaring opdoen en met een volgend vraagstuk zelf aan de slag durven.

Vraagbaak

Veel jongeren zetten hun stappen richting financiële zelfredzaamheid min of meer zelf. Als het goed is, is er een ouder of een andere volwassene om hen daarbij te helpen. Maar als die relatie is verstoord, of als die volwassene er niet is, dan is het fijn als ze ergens anders terecht kunnen. Jurjen is zo’n vraagbaak. “Ik ben natuurlijk geen financieel specialist of schuldhulpverlener, maar ik ben wél specialist in omgaan met jongeren en kreeg in mijn opleiding wel les in financiële en juridische aspecten. Daarnaast is het ook gewoon basiskennis die veel volwassenen prima in de vingers hebben. Veel vragen kan ik dan ook zelf beantwoorden, bijvoorbeeld hoe ze een studiefinanciering moeten aanvragen, of hun aangifte moeten doen. Ik neem het nooit van ze over, anders leren ze er niets van. Ik bied ze net een steuntje in de rug, help ze met een belletje of een formulier, zodat ze een positieve ervaring opdoen en met een volgend vraagstuk zelf aan de slag durven.”

Vangnet

Jurjen bepleit een stevig sociaal vangnet. “We moeten met elkaar voorkomen dat jongeren financieel in de problemen komen of problemen in ieder geval vroeg signaleren. Gebruik daarbij vooral onze expertise en ons netwerk!

Als jeugd- en jongerenwerkers staan we echt naast de jongeren. Letterlijk en figuurlijk. In het jeugdhonk, in het buurthuis, op straat, online op sociale media.

De vertrouwensband is de essentie van ons werk, daarmee maken we de drempel om ons aan te spreken zo laag mogelijk.” Volgens Jurjen zijn ook sportcoaches, ambulante hulpverleners, wijkagenten, werkgevers en bijvoorbeeld leerkrachten belangrijke partners in het signaleren van geldzorgen. “Zorg dat je elkaar kent en dat je weet hoe de sociale kaart in elkaar steekt. Bij jongeren moet je namelijk snel kunnen schakelen.

Tandem met schuldhulpverlener
Als er schulden zijn, verwijst Jurjen door naar de Papierwinkel en schuldhulpverlener. Dat lijntje is kort en als een jongere dat wil, gaat Jurjen ook mee naar een eerste afspraak. Daarna houdt hij wekelijks contact met de jongere. “Ik vraag altijd of ik informatie met de schuldhulpverlener mag delen. Meestal is dat wel het geval, die band heb ik dan al opgebouwd. Sommige jongeren hebben hun verhaal al zo vaak moeten vertellen, dat ze geen zin meer hebben om alles te delen. Of ze vinden hun verhaal niet zo bijzonder en ‘vergeten’ de helft. Ik ben er dan om de hiaten op te vullen of zo’n jongere aan te moedigen om wél alle noodzakelijke informatie te delen. Zo kan ik samen met de schuldhulpverlener een tandem vormen om de jongere weer op 't spoor te zetten.”

Focus op online
Jongeren bereiken; dat blijft de uitdaging. Jongeren die 18 worden krijgen een brief van Jurjen en zijn collega’s van de Driemaster: wat minder formeel dan de brief van de gemeente en met de uitnodiging om een cadeautje te komen halen in het buurthuis. “Dat werkt. Ik als het cadeautje ook weleens brengen. Het gaat erom dat je contact legt, de drempel verlaagt om zaken bespreekbaar te maken.”
Het financieel spreekuur werd alweer snel opgeheven omdat er geen jongeren kwamen. “Een leuk idee, maar besef dat in zo’n kleine en
hechte gemeenschap iedereen elkaar kent, iedereen weet in no-time dat je zo’n spreekuur bezoekt. Jammer genoeg rust daar nog steeds een taboe op. De focus ligt nu op de online leefwereld. Ik heb een cursus gevolgd en Instagram is ons belangrijkste kanaal. We hebben als team een account, maar ik heb ook een persoonlijk account. Met regelmaat post ik berichtjes over geldzaken. Ik werk natuurlijk niet 24/7, maar ik check ’s avonds nog wel even m’n telefoon. We merken dat jongeren ons weten te vinden en dat ze elkaar tippen. Een berichtje hebben ze zo getikt, dan is dat belangrijke eerste contact er.”

Rolmodel
Het team van De Driemaster werkt nu samen met een groep iets oudere jongeren die ze al eerder hielpen met financiële zaken. “Ik vraag waar ze
behoefte aan hebben(gehad), wat ze hebben gemist en wat er beter kan. Aan de hand van die informatie ontwikkel ik een workshop en die jongeren denken daarover mee. Wellicht gaan ze zelfs een rol spelen als ervaringsdeskundige.
Mijn doel is meerledig. Natuurlijk wil ik nieuwe generaties jongeren nog beter kunnen helpen, maar ik wil ook deze jongeren in hun kracht zetten, positieve ervaringen meegeven en helpen hun talenten te ontwikkelen. Wellicht kunnen zij een rolmodel zijn voor die nieuwe generatie jongeren, of een vraagbaak. Zo hopen we het netwerk rondom jongeren weer iets groter en meer benaderbaar te maken. Zij weten precies welke obstakels en belemmeringen je tegen kunt komen als je financieel zelfstandig moet worden en hoe je daar vervolgens mee aan de slag kan. En vergeet niet dat je als professional zelf ook een rolmodel bent. Dat je door inzet een leuke baan met leuk salaris kunt krijgen.”